Vraagbaak

In Nederland noemen we hoogbegaafdheid bij kinderen tot 8 jaar officieel een ontwikkelingsvoorsprong. In het Engels is een hoogbegaafd kind een gifted child en een jonger kind een young gifted child. In het Nederlands wordt daarom ook weleens gesproken van jonge hoogbegaafde kinderen en dat is de term die we ook hier gebruiken. Hieronder lees je meer over hoogbegaafdheid bij jonge kinderen.

Waarom is het zo belangrijk dat jonge hoogbegaafde kinderen passende begeleiding krijgen?

Een hoogbegaafd kind denkt op een andere manier. En omdat de maatschappij vooral is ingericht op niet-hoogbegaafden, kan het kind zich onbegrepen voelen of worden belemmerd in de ontwikkeling. Met passende begeleiding krijgen kinderen én hun ouders tools aangereikt om daarmee om te gaan en hun talenten optimaal in te zetten.

Dat is hard nodig, want nog te vaak wordt onterecht gedacht dat jonge hoogbegaafde kinderen sociaal of emotioneel minder intelligent zijn. Door beter in kaart te brengen wat hoogbegaafdheid precies inhoudt en in welke vormen het voorkomt, kunnen onderwijsprofessionals het gedrag eerder herkennen en kinderen de ruimte geven die ze nodig hebben. Zo zorgen we dat hun talenten niet ondergesneeuwd raken en ze zich kunnen blijven ontwikkelen.

Hoe herken je hoogbegaafdheid?

Hoogbegaafde kinderen zijn vaak alert, nieuwsgierig en hebben een open blik. Dat kun je al herkennen bij baby’s en peuters. Ze observeren veel, nemen hun omgeving intens in zich op en hebben veel oog voor detail. Vaak spreekt het kind al vroeg, of juist laat (2,5 à 3 jaar) maar meteen in volzinnen, en heeft het iets snel onder de knie: na één of twee keer nadoen.

Hoogbegaafde kinderen hebben ook vaak moeite met in slaap vallen. Ze reageren door hun hoge gevoeligheid sterk op prikkels als fel licht, geluid of aanrakingen, zijn snel uitgekeken op speelgoed en willen veel zelf doen. Een hoogbegaafd kind kan daardoor snel gefrustreerd raken als het meer wil dan het zelf kan.

Met welke uitdagingen krijgen jonge hoogbegaafde kinderen te maken?

Door hun gevoeligheid voor de sociale omgeving heeft de stemming van anderen veel invloed op hoe jonge hoogbegaafde kinderen zich voelen en gedragen. Daardoor passen ze zich vaak aan de omgeving aan, ten koste van zichzelf.

Ook zijn veel jonge hoogbegaafde kinderen heel extravert of juist opvallend verlegen. Die uitersten worden veroorzaakt door de intensiteit waarmee ze de buitenwereld en hun innerlijk waarnemen. Anderen zien alleen de manier waarop ze zich uiten, wat regelmatig zorgt voor onbegrip.

Veel jonge hoogbegaafde kinderen hebben bovendien een kritische blik en veel behoefte aan autonomie. Als ze onvoldoende de ruimte krijgen om iets op hun eigen manier te doen of worden aangesproken op hun leeftijdsniveau, voelen ze zich vaak niet serieus genomen.

Waar loop je als ouder van een jong hoogbegaafd kind tegenaan?

Het kind kan intens boos of verdrietig zijn, iets helemaal geweldig vinden of gefrustreerd raken als gevolg van perfectionisme. Zo’n heftige emotie kan lang aanhouden en als ouder kan het lastig zijn om daarmee om te gaan.

Door hun snelle gedachtestroom hebben hoogbegaafde kinderen vaak een ‘vol hoofd’, wat kan leiden tot slaapproblemen. En ouders schrikken nog weleens als peuters grote vragen stellen over leven en dood. Je hoeft dan niet bang te zijn voor sombere gedachten, maar het is wel van belang om de onderwerpen niet uit de weg te gaan. De vragen komen vaak voort uit het verlangen alles te begrijpen.

Ook kun je op school gedragsproblemen bij je kind opmerken, als gevolg van onvoldoende cognitieve uitdaging. Een klas overslaan kan dan een oplossing zijn, maar niet iedere school staat daarvoor open. De Hoogvlieger kijkt daarom buiten de gebaande paden. We kennen de routes en de patronen van het (school)systeem en durven daarvan af te wijken door de juiste verbinding te leggen tussen kind en consultatiebureau, kinderdagverblijf, peuterspeelzaal of basisschool. Zodat jouw kind zich volop kan blijven ontwikkelen.

Lees meer over onze werkwijze